چیستی شناخت از دیدگاه اسپینوزا

تصور، اصطلاح اصلی شناخت شناسی اسپینوزا، حالتی غیرمستقیم برای صفت فکر است. تصور جزء مقوم نفس، فعال و مستلزم حکم است. انواع آن عبارت اند از: تخیل، تعقل و شهود. درستی و تمامیت، که عملاً معنای واحدی دارند، ملاک های اعتبار آن هستند. مطابقت، علامت بیرونی برای درستی تصور است و تبیین، بداهت، وضوح و تمایز، علایم درونی برای تمامیت تصور. شناخت از منظر اسپینوزا را می توان به شناخت کامل و شناخت ناقص تقسیم کرد و هسته مشترک آنها را می توان «باور موجه» نامید. بنابراین، شناخت عبارت است از باوری (تصور همراه با حکمی) که برای آن توجیهی (چه تبیین علّی و چه گواهی حسی) داشته باشیم. به این ترتیب تخیل، تعقل و شهود هر سه از مقوله شناخت اند، اگرچه فقط نوع دوم و سوم تصورات شناخت کامل اند.